توضیحات و چکیده مطلب
چكيده
رابطه بارش و ارتفاع و همچنين روند كلي زماني و مكاني بارش جهت برآورد ميزان و نحوهي تغييرپذيري بارش در مناطق كوهستاني، همواره يكي از موضوعات مورد توجه اقليمشناسان بوده است. در اين تحقيق سعي شده است از طريق مدل رگرسيوني و روشهاي زمين آمار، بارش استان آذربايجانغربي مدلسازي گردد. تمام دادههاي موجود بارندگي منطقهي مورد مطالعه اعم از سازمان هواشناسي (سينوپتيك، و بارانسنجي) و وزارت نيرو گردآوري شد كه پس از دستهبندي دادههاي هواشناسي و وزارت نيرو، كل ايستگاههايي كه داراي دادهي كامل بين سالهاي 1369 تا 1389هجري شمسي بودند انتخاب شدند. از 97 ايستگاه براي مدلسازي و تشريح، تعداد 90 ايستگاه بارانسجي و 7 ايستگاه سينوپتيك انتخاب شدهاند. در مدل رگرسيوني، بارندگي به عنوان متغير وابسته و ارتفاع به عنوان متغير مستقل در نظر گرفته شدند. در روشهاي زمين آمار نيز از روشهاي كريگينگ، IDW، LPI، RBFبراي تهيه نقشههاي بارشي و در واقع برآورد بارش در توزيع زماني و مكاني مختلف ساليانه استفاده گرديد. نقش ناهمواريها به عنوان مانع در مسير تودههاي هوا واضح است بطوريكه تودههاي هوا در برخورد با اولين تودههاي كوهستاني مقادير زيادي از رطوبت خود را تخليه مي نمايند.
بنابراين نتايج تحقيق نشان ميدهد كه استان آذربايجان غربي با توجه به توزيع مكاني و زماني داراي تمركز بارشي منحصراً فصلي ميباشند به گونهاي كه در فصول گرم سال شاهد تمركز بارشها در نيمه شمالي استان هستيم اين در حالي است كه توزيع بارشها در نيمهي سرد سال كاملاً برعكس ميشود بررسيها تاثيرگذاري عواملي فرامنطقهاي مثل پرفشار آزور و تودههاي هوايي كه وارد منطقه ميشوند را عامل اصلي ميداند و لذا بخشي را به اين مهم پرداختهايم. ارائه مدل پروفيلهاي توپوگرافي و بارشي استان در كنار يكديگر به بهتر شدن درك رابطه بين متغير وابسته و متغير مستقل كمك شاياني كرده است.
واژگان كليدي: توزيع بارندگي، استان آذربايجان غربي، رگرسيون خطي، روشهاي زمين آمار
فصل اول كليات طرح پژوهش
1-1- تبيين مسأله 1
1-2- اهميت و ضرورت پژوهش 2
1-3- پيشينه تحقيق 3
1-4- اهداف پژوهش 5
1-5- فرضيات پژوهش 5
1-6- فرآيند انجام پژوهش 5
1-7- واژگان كليدي 7
فصل دوم مفاهيم و مباني نظري پژوهش
2-1- مقدمه 8
2-2- بارش و خصوصيات آن 11
2-2-1- بارندگي عروجي 12
2-2-2- بارندگي سيكلوني 13
2-2-3- بارندگي كوهستاني 13
2-3- ويژگي هاي رطوبتي 14
عنوان صفحه
2-4- ويژگيهاي دمايي استان آذربايجان غربي: 15
2-5- موقعيت نسبي و رياضي استان 16
2-6- ويژگيهاي توپوگرافيك استان 18
2-7- ويژگيهاي آب و هوايي استان آذربايجان غربي 26
2-8- خصوصيات و موقعيت ايستگاهها 33
فصل سوم مواد و روشهاي انجام پژوهش
3-1- روش پژوهش 36
3-2- محدوده پژوهش 73
3-3- روش جمعآوري اطلاعات 37
3-4- نحوه انتخاب اوليه روش هاي درون يابي 73
3-5- مدل SRTM و DTM 38
3-6- مدل TIN 40
3-7- روش كريجينگ 41
3-8- روش عكس فاصله وزنيIDW 42
3-9- روش توابع شعاع محورRBF 42
3-10- ابزارهاي تجزيه و تحليل دادههاي پژوهش 43
3-11- متغيرهاي پژوهش 43
3-11-1- متغيرهاي مستقل 43
عنوان صفحه
3-11-2- متغيرهاي وابسته 43
3-12- ماهيت دادهها 43
3-13- مدل تحليل پژوهش 43
فصل چهارم تجزيه و تحليل دادهها و آزمون فرضيهها
4-1- تحليل رابطه ارتفاع و بارش استان آذربايجان غربي 45
4-2- تحليل روند زماني و مكاني بارش با عامل ارتفاع 48
4-2-1- تحليل روند مكاني 48
4-2-2- تحليل روند زماني 53
فصل پنجم نتيجهگيري
5-1- بحث و نتيجهگيري 75
5-1-1 بهار 58
5-1-2 تابستان 60
5-1-3 پاييز 62
5-1-4 زمستان 64
5-2- كل نتايج 66
منابع و مأخذ 76